Drugs op festivals: Zero-tolerance, is dat wel zo?

Het is verboden in Nederland, maar toch wordt het gebruikt: drugs. Volgens het Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) gebeurt dit voornamelijk op festivals. Jongeren die geregeld party's en festivals bezoeken, hebben opvallend vaak ervaring met drugsgebruik. Festivals hebben vaak een zero-tolerance beleid, maar dat zegt niet dat er geen drugs gebruikt wordt. 'Je kan het wel verbieden, maar dit zegt niet dat het niet gebeurt', vindt Hannah Hamans, voorlichter van TeamAlert.

Volgens SWOV gaat het vooral om de drug XTC. Dat vooral deze drug het meeste voorkomt is op zich niet verrassend, gezien het hoge gebruik van XTC onder uitgaanders die vaak naar festivals gaan.

Festivals controleren aan de deur op drugs. Ze controleren tasjes en bijna iedereen wordt gefouilleerd. Maar hier zijn festivalgangers natuurlijk op voorbereid. Vrouwen zorgen dat ze niets in hun tasje verstoppen en mannen zorgen dat ze niets in hun zakken houden. Dus verstoppen ze de drugs vaak in de schoenen. Deze hoef je namelijk niet uit te doen, omdat het te veel tijd kost om iedereen hun schoenen uit te laten doen. Hierdoor kunnen alsnog veel festivalgangers drugs mee naar binnen smokkelen.

Tegenwoordig staan er zogenoemde 'drugs controle kraampjes' op festivals. Deze kraampjes zijn er juist voor om de drugsgebruikers niet te veroordelen, maar om te reageren op vragen over de risico's van drugsgebruik. Maar een zero-tolerance beleid betekent dat drugs verboden zijn. Een kraam neerzetten om festivalgangers te vertellen hoe ze om moeten gaan met drugs, zou eigenlijk overbodig moeten zijn.

Witte Waas Project

TeamAlert staat op verschillende festivals met het Witte Waas Project. Hiermee maakt TeamAlert jonge festivalbezoekers (16-24 jaar) bewust van de gevaren van drugs in het verkeer. De voorlichtingsmedewerkers spreken feestende jongeren hierover aan. Het doel hiervan is dat jongeren het vanzelfsprekend vinden dat de bestuurder nuchter is en dat ze afspreken om veilig thuis te komen.

Het project bestaat uit twee onderdelen: Vraag de Haas en de Witte Waas tent. Bij het onderdeel Vraag de Haas staat het delen van kennis en het bespreken van de sociale norm centraal. De festivalgangers ontvangen een flyer met feiten, fabels, informatie over drugs en veilige handelingsalternatieven. In de Witte Waas tent doorlopen de jongeren een route. Komen ze hier doorheen, dan gaan de jongeren op de foto om te laten zien dat ze veilig thuiskomen.

Volgens TeamAlert werkt het project de Witte Waas om jongeren bewust te maken om 'tripvrij' naar huis te rijden. Wanneer je dan drugs wil gebruiken, is de beste optie om met het openbaar vervoer te reizen. Maar het vervoer van en naar een festival is vaak lastig, omdat het terrein meestal in een buitengebied ligt. Het terrein is dus niet altijd bereikbaar met het openbaar vervoer.

Moeten festivalorganisaties pendelbussen regelen zodat de festivalgangers alsnog niet onder invloed van drugs achter het stuur kunnen kruipen? 'Wij regelen geen pendelbussen, omdat onze evenementen te lopen zijn vanaf het treinstation Zwolle. Wel hebben we afspraken met partyvervoer,' vertelt Ruben Rijssenbeek, woordvoerder van evenementenorganisatie High Energy Events in Zwolle. 'De festivalgangers kunnen dan een combiticket kopen en de busmaatschappij maakt dan een route zodat iedereen opgehaald kan worden.'

Kevin (30) gaat ook veel naar festivals waar ze gebruik maken van pendelbussen of partyvervoer, maar vindt dit in verhouding veel duurder dan met de auto teruggaan. 'Een kaartje voor de pendelbus kost soms wel 15 euro, en dan is je treinkaartje nog niet meegerekend', vertelt hij. Daarnaast moet je natuurlijk eerder weg van het festival als je nog met de pendelbus en met de trein naar huis gaat, want die rijden 's nachts niet meer. 'Dan denk ik soms wel bij mezelf, ach, een beetje gebruiken kan wel. Zolang ik me nog maar scherp voel op de terugweg.'

Kevin legt uit dat wanneer je aan het einde van de avond cocaïne gebruikt, je je weer nuchter gaat voelen. Volgens Hannah Hamans van Team Alert, denken veel jongeren op die manier. 'Daarom willen wij zoveel mogelijk jongeren bereiken om met ze in gesprek te gaan.'

'Dan denk ik bij mezelf, ach, een beetje gebruiken kan wel.'

Kevin (30)

Zero-tolerance, maar wel info over drugs

TeamAlert loopt ook rond op festivals van de organisatie High Energy Events in Zwolle, maar volgens Ruben Rijssenbeek geldt er een zero-tolerance beleid op drugsgebruik bij de evenementen die zij organiseren. Dit betekent dat er geen enkele drug toegestaan wordt op de evenementen. Eigenlijk zou het dan dus niet nodig hoeven zijn om TeamAlert in te schakelen om jongeren bewust te maken van drugsgebruik, want het mag niet.

'Natuurlijk kunnen we denken, drugs zijn verboden op onze evenementen dus het gebeurt niet. Maar zo werkt het niet. Het gebeurt wel en dat weten wij ook,' legt Ruben uit. 'We kunnen er dan beter voor zorgen dat de festivalgangers goed geïnformeerd worden en overgehaald worden om geen drugs te gebruiken.'

Dit jaar vinden er in Zwolle weer drie evenementen plaats van High Energy Events, namelijk Koningsnacht Spektakel, Kingdance en Dance For Liberation. Vooral de laatste twee zijn dance evenementen, waar muziek zoals house, hardstyle en hardcore gedraaid wordt. Uit onderzoek van SWOV is gebleken dat op deze evenementen veel partydrugs zoals XTC worden gebruikt.

Ruben vertelt dat er wel goed gecontroleerd wordt op drugs bij de evenementen. Bij de ingang worden de zakken en tasjes leeggehaald en op het evenement lopen beveiligers rond om mensen in de gaten te houden. Maar hoe zit het met het verstoppen van drugs in de schoenen? 'Ja, dat is best mogelijk. We kunnen moeilijk iedereen die naar binnen wil hun schoenen uit laten doen.'

 'Natuurlijk kunnen we denken, drugs zijn verboden op onze evenementen dus het gebeurt niet. Maar zo werkt het niet. Het gebeurt wel en dat weten wij ook.'

Ruben Rijssenbeek, woordvoerder High Energy Events

Wanneer er drugs wordt gebruikt, is een EHBO erg belangrijk. Bij High Energy Events wordt dit geregeld door Top EHBO. Dat er drugs wordt gebruikt op deze evenementen, bevestigt Erik Jan Veldman, operationeel manager van Top EHBO. 'Met alleen fouilleren aan de deur haal je natuurlijk niet iedereen eruit, en je weet niet wat mensen buiten het terrein doen voor ze naar binnen gaan.'

Volgens Erik Jan is een festival pas echt geslaagd als ze de hele dag niets te doen hebben, een keer een paracetamol en verder niks. 'Maar in de realiteit is dit helaas niet zo', vertelt hij. Een tip die Erik Jan mee wil geven is wanneer je een festival bezoekt en je ziet iemand slecht gaan op drugs, ga dan vooral gelijk naar de EHBO. Voor elke drug zijn bepaalde symptomen en als je die niet weet kun je iemand anders niet helpen. 'Je hebt mensen die zwaar aan de drugs zijn, maar je hebt ook mensen die tien red bull blikjes op hebben gedronken en daar slecht op gaan. Dan heb je hele andere zorg nodig.'

De kwaliteit van de medische dienstverlening is wel verbeterd vindt Veldman. 'Wanneer er vijf doden vallen op een festival, heb je natuurlijk geen festival meer. Dit moeten organisaties zich wel blijven beseffen, medische zorg is super belangrijk.' Dat het steeds beter wordt, zegt nog niet dat het goed genoeg is. De muziek is natuurlijk belangrijk op een festival, en daar gaat vaak het meeste werk in zitten. 'En dan is het, o shit, we moeten ook nog de EHBO regelen.'